ในวจนะ (ฮะดีษ) บทหนึ่งจากท่านศาสดามุฮัมมัด (ซ็อลฯ) ได้ถูกอธิบายว่า “ดัจญาล” เป็นสิ่งที่ชั่วร้ายที่สุด โดยท่านกล่าวว่า “แท้จริงดัจญาล คือสิ่งชั่วร้ายที่ไม่ปรากฏตัว ซึ่งมันกำลังรอคอย (การปรากฏตัวของมัน)”

      ความจริงก็คือว่า จวบจนถึงขณะนี้ ยังไม่มีใครสามารถกล่าวได้อย่างชัดเจนว่า “ดัจญาล” นั้นเป็นบุคคลจริงๆ หรือว่าเป็นกระแสแนวคิด หรือเป็นวิกฤตและปัญหาทางวัฒนธรรม หรือปรากฏการณ์อย่างใดอย่างหนึ่ง?!!

     ในขณะที่ในแหล่งอ้างอิงของชีอะฮ์ มีการอ้างถึงดัจญาลไม่มากนัก แต่บทบาทของซุฟยานี ในกระแสเหตุการณ์ต่างๆ ในยุคสุดท้าย (อาคิรุซซะมาน) จะถูกกล่าวถึงอย่างมากมาย ในทางตรงกันข้าม ดัจญาลจะถูกอ้างถึงในแหล่งอ้างอิงของอะฮ์ลิซซุนนะฮ์อย่างกว้างขวาง อย่างไรก็ตาม ในฮะดีษบทหนึ่งจากท่านศาสดามุฮัมมัด (ซ็อลฯ) ได้ถูกอธิบายว่า “ดัจญาล” เป็นสิ่งที่ชั่วร้ายที่สุด โดยท่านกล่าวว่า :

 الدَّجَّالَ فَإِنَّهُ شَرُّ غَائِبٍ یُنْتَظَرُ

“แท้จริงดัจญาล คือสิ่งชั่วร้ายที่ไม่ปรากฏตัว ที่มันกำลังรอคอย (การปรากฏตัวของมัน)”

(บิฮารุ้ลอันวาร, เล่มที่ 77, หน้าที่ 78)

   หมายความว่า “ดัจญาล” คือผู้ที่ยังไม่ปรากฏตัว ที่มีความชั่วร้ายที่สุดและเลวร้ายที่สุด ที่กำลังรอคอยการออกมาของมัน หรือ “ดัจญาล” คือกระแสแนวคิดและปรากฏการณ์ที่ชั่วร้ายที่สุดและเลวร้ายที่สุดที่จะเกิดขึ้นกับมนุษย์ ดังนั้นรากฐานการมีอยู่ของ “ดัจญาล” นั้นเป็นประเด็นที่ถูกยอมรับ แต่ก็ยังไม่สามารถที่จะบอกได้อย่างชัดเจนและถูกต้องว่าเป็นสิ่งใดหรือเป็นใคร?!!

ที่มา : เว็บไซต์เมาอูด

แปล/เรียบเรียง : เชคมุฮัมมัดนาอีม ประดับญาติ

ศูนย์สารสนเทศอิสลาม สถาบันส่งเสริมการศึกษาและวิจัยเกี่ยวกับอิสลาม