อิสลามเป็นศาสนาที่ห้ามบรรดาผู้ปฏิบัติตาม (ศาสนิกชน) มาโดยตลอด จากการใช้ชีวิตอยู่โดยลำพัง ปลีกตัวออกไปอยู่ในมุมหนึ่งอย่างโดดเดี่ยว ในทางตรงกันข้าม อิสลามได้เรียกร้องพวกเขาทั้งหมดไปสู่การใช้ชีวิตร่วมกันทางสังคม ในการใช้ชีวิตร่วมกันทางสังคมฉันพี่น้อง

     ท่านอิมามอะลี (อ.) กล่าวว่า

الرَّاضِي بِفِعْلِ قَوْم كَالدَّاخِلِ فِيهِ مَعَهُمْ. وَعَلَى كُلِّ دَاخِل فِي بَاطِل إِثْمَانِ: إِثْمُ الْعَمَلِ بِهِ، وَإِثْمُ الرِّضا بِهِ

“ผู้ที่พึงพอใจต่อการกระทำของกลุ่มชนหนึ่ง เหมือนกับผู้ที่มีส่วนร่วมในการกระทำนั้นกับพวกเขา แต่ละคนที่มีส่วนร่วมในการกระทำที่ไม่ถูกต้องนั้นจะได้รับบาปสองประการคือ บาปของการกระทำสิ่งนั้น และบาปของความพึงพอใจต่อการกระทำนั้น”

(นะฮ์ญุลบะลาเฆาะฮ์ ฮิกมะฮ์ที่ 154)

คำอธิบาย :

     อิสลามเป็นศาสนาที่ห้ามบรรดาผู้ปฏิบัติตาม (ศาสนิกชน) มาโดยตลอด จากการใช้ชีวิตอยู่โดยลำพัง ปลีกตัวออกไปอยู่ในมุมหนึ่งอย่างโดดเดี่ยว ในทางตรงกันข้าม อิสลามได้เรียกร้องพวกเขาทั้งหมดไปสู่การใช้ชีวิตร่วมกันทางสังคม ในการใช้ชีวิตร่วมกันทางสังคมฉันพี่น้องเช่นนี้ ทั้งหมดต่างมีหน้าที่และความผิดชอบต่างๆ ต่อกัน และอิสลามยังได้กำหนดกฎเกณฑ์ต่างๆ ไว้อย่างครบถ้วนสมบูรณ์ ด้วยแง่มุมต่างๆ ที่หลากหลายของมัน สามารถพบเห็นได้ในหลักคำสอนอันเจิดจรัสของอิสลาม

     บนพื้นฐานของกฎเกณฑ์เหล่านี้ ความเป็นอยู่ที่ดีและการใช้ชีวิตที่ดีงามไม่ได้อยู่ที่ว่าเราจะแยกตัวเองออกจากผู้คนทั้งหมด และปลีกวิเวกทำอิบาดะฮ์ (เคารพภักดีและนมัสการต่อพระเจ้า) อยู่ตามลำพังคนเดียว โดยไม่รู้เห็นและไม่ยุ่งเกี่ยวกับคนอื่นๆ ในสังคม เพราะในกรณีเช่นนี้ แม้เราจะไม่กระทำความผิดบาปใดๆ เลย กระนั้นก็ตาม เราจะมีส่วนร่วมและมีหุ้นส่วนในความผิดบาปที่บุคคลอื่นๆ ที่กระทำเคียงข้างและต่อหน้าต่อตาเรา กล่าวอีกสำนวนหนึ่ง มุสลิมที่แท้จริงนั้นจะต้องไม่นิ่งเฉยและปิดปากเงียบต่อการกระทำที่ไร้สาระและเป็นความผิดของผู้อื่นโดยไม่ดำเนินการใดๆ เพราะการนิ่งเงียบเช่นนี้ เป็นเครื่องชี้ให้เห็นว่าเขาไม่ได้แสดงการคัดค้านใดๆ ต่อการกระทำความผิดเหล่านั้น ใครก็ตามที่ไม่คัดค้านในเรื่องใดเรื่องหนึ่ง โดยธรรมชาติแล้วเขายินยอมและพึงพอใจต่อการกระทำนั้น ความเป็นผู้พึงพอใจต่อการกระทำของผู้อื่น ก็เหมือนกับตัวเองได้เข้าร่วมและมีส่วนเกี่ยวข้องในการกระทำนั้น

     ด้วยเหตุนี้เอง ท่านอิมามอะลี (อ.) จึงกล่าวว่า มุสลิมผู้เป็นมุอ์มิน (ผู้มีศรัทธามั่น) ไม่มีสิทธิที่จะนิ่งเฉยและมองดูพฤติกรรมความชั่วของบุคคลอื่นๆ เนื่องจากในกรณีเช่นนี้ เขาจะมีความผิดสองกระทง ความผิดประการแรกคือการยอมรับและความพึงพอใจต่อพฤติกรรมความชั่วดังกล่าว และความผิดอีกประการหนึ่งนั่นก็คือ ด้วยกับความพึงพอใจเช่นนี้ ทำให้เขากลายเป็นผู้มีส่วนร่วมและมีหุ้นส่วนในการกระทำความชั่วนั้น ในความเป็นจริงแล้วเหมือนกับว่าตัวเขาเองได้ให้ความร่วมมือในการกระทำความชั่วนั้น

ที่มา : นะฮ์ญุลบะลาเฆาะฮ์ ฮิกมะฮ์ที่ 154

เขียน / เรียบเรียง : ศูนย์สารสนเทศอิสลาม สถาบันส่งเสริมการศึกษาและวิจัยเกี่ยวกับอิสลาม